Ochrona własności intelektualnej w produkcji kontraktowej
Jak bezpiecznie zlecić produkcję kontraktową i nie wpaść w pułapkę?
Własność intelektualna – Kluczowe ryzyko działalności w modelu z producentem kontraktowym.
Prawa autorskie, kapitał intelektualny, innowacyjność i nowe technologie – to hasła, które we współczesnym, biznesowym świecie robią ogromną karierę. Na jaki pomysł opłaca się wpaść, jak wprowadzić go w życie i w końcu gdzie istnieje najlepszy klimat dla jego ochrony. Odpowiedź na te pytania od zawsze stanowiła podstawę rozwoju, ponieważ należyta ochrona własności intelektualnej jest warunkiem opłacalności każdej inwestycji, szczególnie w sektorze badawczo-rozwojowym.
Europa, czyli kolebka praw autorskich
Własność intelektualna (Intellectual Property) – termin, który tak naprawdę powstał w Europie. To w Wielkiej Brytanii ponad trzysta lat temu uchwalono przełomowy Statut Królowej Anny – pierwszy akt prawny chroniący twórców, w którym użyto określenia “autor”. O krok dalej pod koniec XIX wieku poszli twórcy paryskiej konwencji o ochronie własności przemysłowej, którzy podjęli próbę zdefiniowania jej zakresu w świecie handlu. To w końcu w ramach Unii Europejskiej stworzono ideę Dorobku Wspólnoty, która unifikuje ustawodawstwo, sprawiając że przepisy są przejrzyste i jednakowe we wszystkich krajach członkowskich. Polska również ma wieloletnią tradycję w zakresie ochrony własności intelektualnej. Pierwsze działania prawne, a więc ratyfikacja Konwencji Berneńskiej zostały podjęte w latach 20. XX wieku.
Ochrona twórcy w Polsce
Obecnie, głównym źródłem zabezpieczenia twórców są dwie ustawy. Prawa autorskie i prawa pokrewne oraz Prawo własności przemysłowej. Pierwsza chroni każdy utwór rozumiany jako przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, niezależnie od jego wartości i przeznaczenia. Dla przedsiębiorców istotniejsza jest ta druga – obejmuje zabezpieczenia patentów, wynalazków, znaków towarowych i przemysłowych, oznaczeń geograficznych a także topografii układów scalonych. Co najważniejsze, obie ustawy są w pełni zgodnie z ogólnoświatowymi standardami ochrony własności intelektualnej, które wynikają z polskich umów międzynarodowych.
Jakie roszczenia przysługują autorom?
Jeśli w kontekście ustawy o Prawie autorskim i prawach pokrewnych uprawniony stwierdził, że ktoś korzysta z jego utworu bez zezwolenia, może domagać się odszkodowania, wydania korzyści, a także zaprzestania naruszeń i usunięcia ich skutków. W przypadku gdy żądania nie zostaną spełnione bez przymusu, pozostaje również droga sądowa ich uregulowania. W razie naruszenia praw z tytułu własności przemysłowej ich właściciel może dochodzić swoich praw na jeszcze szerszym polu. Oprócz wcześniej wspomnianych, istnieje na przykład możliwość żądania zapłaty zadośćuczynienia w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej, lub wyższej. Prawo przewiduje ułatwienia procesowe dla autora, które mają pozwolić na całościowe dochodzenie praw w zakresie zabezpieczenia dowodów oraz zdobycia informacji niezbędnych do ustalenia wysokości roszczeń. W tym przypadku po stronie oskarżyciela istnieje jednak obowiązek uzasadnienia oraz wskazania dokładnej wysokości szkody. Nierzadko łączy się to z koniecznością przeznaczenia znacznych środków – w tym przypadku polskie prawodawstwo również stoi po stronie autora zapewniając niezbędną pomoc finansową w zabezpieczaniu jego interesów.
R&D, a ochrona własności intelektualnej
W najświeższym rankingu innowacyjności European Innovation Scoreboard, opublikowanym przez Komisję Europejską, Polska zajmuje 25 miejsce w Unii. Jednak od kilku lat widać kierunek w jakim podąża kraj nad Wisłą, a najlepszym dowodem jest 18 miliardów złotych rocznie (7. pozycja), które polskie firmy przeznaczają na branżę badań i rozwoju. To niemal ¼ więcej niż średnia na Starym Kontynencie. Oprócz ulg podatkowych, które Ministerstwo Rozwoju wprowadziło w ubiegłym roku, do 2020 na R&D Polska otrzyma 10 mld euro dofinansowania ze środków UE.
Wszystkie te liczby pokazują, że właściciele firm doskonale zdają sobie sprawę, że brak innowacyjności to główny hamulec ich rozwoju i realizacji ambicji. Jednak dla skutecznego wprowadzania osiągnięć badawczo-rozwojowych równie ważna co dofinansowania i sprzyjający klimat podatkowy jest ochrona własności intelektualnej każdej inwestycji. W Polsce umożliwia ją przede wszystkim instytucja patentu. Dotyczy nowych rozwiązań, o szczególnym charakterze wynalazku, który można z powodzeniem zastosować w przemyśle. Aby firmy odróżniały się od innych przedsiębiorstw niezbędna jest również ochrona znaków towarowych i usługowych, a więc wszelkiego rodzaju symboli graficznych utożsamianych z konkretną marką.
Respektowanie własności intelektualnej, jednolite i przejrzyste ustawodawstwo dla wszystkich krajów członkowskich UE, które jest zgodne z międzynarodowymi standardami. Wiele możliwości dochodzenia roszczeń i sądowa pomoc w razie braku środków na przeprowadzenie dowodu naruszeń. To tylko część szerokich praw jakimi w Polsce może cieszyć się autor oraz twórca patentów i wynalazków. Całość składa się na system, który znosi wiele istotnych hamulców innowacyjności oraz konkurencyjności, nie tylko w dziedzinie badawczo-rozwojowej, ale każdym sektorze działalności przedsiębiorstwa.
Ostatnie publikacje na blogu – Produkcja kontraktowa
